کد سوال : 40054
موضوع : گنجینه مذهبی>مركزفرهنگي نهاد نما يندگي ولي فقيه در دانشگاهها
پرسش : مىگويند افرادى كه قبل از تكليف مىميرند به بهشت مىروند آيا اين مسئلهباعث اعتراض جهنميان نمىشود كه چرا ما قبل از تكليف نمرديم تا به بهشت برويم
پاسخ : افرادى كه قبل از سن تكليف از دنيا بروند، به بهشت وارد مىشوند ولى درجه آنها با كسانى كه پس از سن تكليف و بعد از آزمايشها و ابتلائات گوناگون از دنيا رفته و به بهشت وارد مىشوند، يكسان نيست:
وَ لِكُلٍّ دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا؛ براى هركس درجاتى به مناسبت عمل او در بهشت وجود دارد بنابر اين جهنميان مىتوانستند به درجاتى بسيار بالاتر ازغير مكلفين بهشتى نائل گردند، ولى با عمل خود، خويشتن را از آن محروم كردند. نكته ديگر آن كه در برابر سؤال فرضى جهنميان - كه چرا ما در كودكى نمرديم و ... اين اعتراض بر آنان وجود دارد كه چرا با وجود فرصت طلايى و امكان نيل و ارتقا به درجات بالاتر خود را تباه كرديد و به جهنم انداختيد؟ بلى اگر همه امور در عالم جبرى بود، جاى اين اعتراض وجود داشت؛ ولى گزينش راهى كه به بهشت با دوزخ منجر گردد. جبرى نيست؛ بلكه آدمى به اختيار و انتخاب خود آن را برمىگزيند. در پايان نيز اين موضوع شايان دقت است كه آدمى در اين جهان، نه كاملاً مختار آفريده شده است و نه كاملاً مجبور. ما در پديد آمدن خود مختار نبودهايم، بلكه به ارادهاى ازلى پديدار گشتهايم و نيز در اينكه بايد در قيامت حاضر شويم هيچ اختيار نداريم؛ بلكه ما را به اجبار خواهند برد. در مرگ نيز تقريباً وضعيت همين طور است؛ يعنى، نوع مرگها جبرى است و جز در موارد اندك (انتحار) كسى به اختيار از خود سلب حيات نمىكند. حال در اين چرخه جبر، حريمى اختيارى براى آدم قرار داده شده تا به مدد آن به كمال اختيارى برسد. پاسخ بسيارى از سؤالات همانند آنچه شما نوشتهايد، آن است كه در اين زمينه كسى مختار نيست؛ چنانكه در پديد آمدن اين چنين نبودهايم. خلاصه آن كه خداوند در قبال نعمتها و امكاناتى كه مىدهد، بازخواست و عقوبت دارد نه در مقابل توهمات و اگرهايى كه فاقد بنيان و اساس است.
کد سوال : 40055
موضوع : گنجینه مذهبی>مركزفرهنگي نهاد نما يندگي ولي فقيه در دانشگاهها
پرسش : دوستى دارم كه خيلى به هم عشق مىورزيم، و گاهى يكديگر را در آغوش مىگيريمضمنا گاهى اوقات نماز شب هم مىخوانيم براى رهايى از اين مشكل چه كنيم؟
پاسخ : علاقه و عشق محصول توجه به كمال است. آدمى زمانى كه در چيزى و يا كسى كمالى را مىبيند، به آن علاقهمند مىگردد و اگر كشش به هر دليل قوى باشد، اين علاقه (اصطلاحاً) به عشق منجر مىگردد. آنچه كه در اين وادى فراگير است، همان يكسونگرى و مبهوت شدن به يك جهت و جنبه است. ممكن است صرفاً كسى به جهت صدا و يا رنگ و يا حتى حركتى به كسى يا چيزى علاقهمند شود و به جانب او گرايش پيدا نمايد. در حالى كه صدها عيب در آن وجود دارد. به گفته حكيمان:
حبٌ الشىء يعمى و يصمّ ؛ دوست داشتن چيزى، آدمى را كر و لال مىكند». تقريباً در تمامى به اصطلاح عشقهاى مجازى اين ضعف وجود دارد كه مجذوب شدن به خصلتى، آدمى را از جنبههاى ديگر باز مىدارد. از همينرو است كه گفتهاند: عاشق خيال معشوق خويش را پيش از خود معشوق مىخواهد. ريشه اين مطلب آن است كه كه حقيقت عشق متعلق به عالم ماده نيست؛ بلكه مربوط به كمال مطلق است كه هيچ نقص و عيبى در او راه ندارد. انسان بالفطره عاشق خدا و طالب او است و اصولاً زمينه عشق در انسان براى عشق الهى و رسيدن به محبوب مطلق است. موجودى مىتواند معشوق حقيقى انسان قرار گيرد كه هر چه از او مشاهده مىكند، زيبايى و كمال باشد و هيچ نقص، عيب و بدى در او وجود نداشته باشد و چنين موجودى جز خداوند متعال نيست. با توجه به اين موضوع، عشق انسان به موجودات مادى، عشق حقيقى نيست، بلكه عشق مجازى است؛ زيرا جز خدا هيچ موجودى قابليت معشوق بودن را ندارد وانسان عاشق، خود به اين مطلب واقف است كه معشوق مجازى او، عيبهاى فراوانى دارد كه مانع عشق ورزيدن به او مىشود و در مىيابد كه اين معشوق مجازى، لياقت و قابليت عشقورزى را ندارد؛ اما از طرفى بعضى از كمالات و زيبايىها را در او مىبيند كه در حقيقت برگرفته از جمال و كمال محبوب حقيقى است و به عشق ورزيدن هم نياز دارد. اين جا است كه به معشوق خيالى رو مىكند و به او عشق مىورزد؛ زيرا مىبيند معشوق مجازى او قابليت اين عشق را ندارد و مانند مجنون وقتى به ليلى مىرسد، عشقش خاموش مىشود؛ زيرا آنچه او به آن عشق مىورزيد ليلى نبود؛ بلكه خيال ليلى بود كه از هر نقص و عيبى مبرا بود و هر جمال و كمالى را داشت. از اين رو فقط در عشق به خداى متعال است كه انسان پس از وصول و مشاهده، نه تنها عشقش فروكش نمىكند، بلكه بيشتر مىشود؛ زيرا هر چقدر انسان به خدا نزديكتر مىشود، كمال و جمال بيشترى مشاهده مىكند. با توجه به اين حقيقت و انديشيدن كامل درباره آن، اميد است بتوانيد راه حل مشكلى كه مطرح نمودهايد را دريافته و مجاز را پلى براى رسيدن به حقيقت قرار دهيد؛ چراكه عشق ورزيدن جز به او، همهاش خسارت است و تباهى. بنابر اين چشمان خويش را باز كرده و به دنبال اين گونه عشقها نرويد.
عشقها كز پى رنگى بُود عشق نَبود عاقبت ننگى بُود
توصيهها: 1- از تنها شدن با دوستتان به شدت پرهيز كنيد. 2- به عواقب ناگوار اين نوع روابط از نظر روحى و جسمى بينديشيد. 3- همچنان به نماز و شركت در جماعت و جمعه اهتمام ورزيد. قرآن فرموده است: «نماز را در دو طرف روز و پاسى از شب به پا داريد همانا خوبىها، بدىها و گناهان را از بين مىبرد». اگر گناه از آدمى سر مىزند، نبايد نسبت به اعمال خوب ديگر بدين بهانه سستى كند؛ بلكه با اهتمام بيشتر به آنها و غلبه بخشيدن به آن، زمينه را بر گناه تنگ نمايد. 4- با دوستتان صحبت كرده و با هم پيمان ببنديد كه گرد گناه نگرديد و با همكارى يكديگر، در صيانت خود از گناه كوشش كنيد. در اين صورت است كه:
مَنْ يَتَّقِ اَللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ؛ كسى كه تقوا پيشه سازد، خداوند راه خروج از بنبستها را براى او قرار مىدهد و از راهى كه گمان نمىبرد روزى مىرساند». 5- سريعاً به فكر ازدواج باشيد؛ چرا كه درمان حتمى براى محفوظ ماندن از گناه در ازدواج است. 6- افكار خود را در مطالب عبرتآميز متمركز كنيد و از تماشا و يا نگاه به صحنههاى تحريكآميز پرهيز كنيد. قرآن و نهجالبلاغه و كتابهاى حديث را به دقت بخوانيد. همچنين كتابهاى سياحت غرب و منازل الاخره را مطالعه و درباره آن انديشه كنيد. 7- با توافق با دوستتان و براى مصون ماندن از گناه، محل اسكان خود را تغيير دهيد و در عين دوستى با يكديگر در اتاقهاى جداگانهاى سكونت كنيد. اين كار در عين سخت بودن در آغاز، ثمرات شيرينى را در پى خواهد داشت. حضرت على(ع) مىفرمايد:
الا و انّى لم ار كالجنة نام طالبها ولا كالنار نام هاربها؛ من همانند بهشت نعمتى نديدم كه طالبانش در خواب باشند و نه مانند آتش جهنم كه گريزندگانش در غفلت به سر برند». و نيز فرموده است: «هر نعمتى پايينتر از بهشت تباهى است و هر گرفتارى كمتر از آتش دوزخ عافيت است»، (بحار الانوار، ج 77، ص 295).
کد سوال : 40056
موضوع : گنجینه مذهبی>مركزفرهنگي نهاد نما يندگي ولي فقيه در دانشگاهها
پرسش : حكم نماز و روزه دانشجويانى كه فاصله وطن آنها تا محل تحصيل بيش از 4 فرسخ شرعى و خوابگاه در خارج شهر با فاصله بيشتر از 5/22 كيلومتر و دانشجو شنبه تا چهارشنبه در محل تحصيل و خوابگاه است و حداقل يك ترم چنين برنامهاى دارد در محل تحصيل، خوابگاه و بين راه
پاسخ : آيتالله فاضل: نماز اين افراد شكسته است و نمىتوانند روزه بگيرند مگر اين كه تصميم داشته باشند ده روز يا بيشتر در يك مكان بمانند.
کد سوال : 40057
موضوع : گنجینه مذهبی>مركزفرهنگي نهاد نما يندگي ولي فقيه در دانشگاهها
پرسش : روزهدارى كه دندانهايش خونريزى داشتهباشد ومجبور باشد آنها را بشويدو در حين شستن خون بگلويش برسد روزهاش چه حكمى دارد ؟
پاسخ : روزهاش صحيح است و خونى كه به گلوى او مىرسد اگر عمدا نباشد اشكال ندارد ولى سعى كند آن را بيرون بريزد و شستن دهان و دندانهايش به هنگام روزه بلامانع است ولى پس از شستن براى اطمينان سه بار آب دهان را بيرون بيندازد تا رطوبت آب به گلو نرسد.
کد سوال : 40058
موضوع : گنجینه مذهبی>مركزفرهنگي نهاد نما يندگي ولي فقيه در دانشگاهها
پرسش : در موارد تنگى وقت آيا مىشود در ذكر ركوع و سجده به يك مرتبه سبحان الله اكتفا كرد؟
پاسخ : در مواقعى كه وقت خيلى تنگ است، گفتن يك مرتبه سبحانالله كافى است.
کد سوال : 40059
موضوع : گنجینه مذهبی>مركزفرهنگي نهاد نما يندگي ولي فقيه در دانشگاهها
پرسش : چگونه مىتوان به كمال رسيد؟
پاسخ : اين سؤال، پرسشى است بسيار عميق و اساسى؛ چرا كه پاسخ اين پرسش همانند قطبنمايى است كه جهت حركت وجود آدمى را تعيين مىكند و نقش بسيار اساسى در زندگى او دارد. به راستى (از ديدگاه اسلام) كمال چيست و چگونه مىتوان به آن رسيد؟ در اين جا يك اصل مورد وفاق است و آن «حركت به سوى كمال» است. گويى اين حقيقت در فطرت همه آدميان نهاده شده و همگان براى نيل به اين كمال در حركتند؛ گرچه در انتخاب هدف و مسير دچار خطا و لغزشهاى فراوانى مىگردند. اما كمال آدمى چيست؟ كمال انسان گسترش وجودى او در دو عرصه معرفت و عمل است. هر مقدار در اين دو عرصه كوشاتر باشد، به كمال نزديكتر شده است. در بينش اسلام، برترين حقيقت براى شناختن وجود حق است؛ چرا كه او مبدأ و منتهاى هستى است و گويا همه اجزاى هستى پيكانهايى هستند كه به طرف معرفت خداوند جهت گرفتهاند، تا او به وحدانيت و احديت شناخته شود و رتبه او در هستى معلوم گردد. روشن است كه اين معرفت، اقتضائاتى را در عمل ايجاب مىكند. خداوندى كه به حكمت و علم شناخته شد، روشن است كه بندگان خود را بدون هدايت نيافريده است؛ بلكه همه اسباب را براى راهيابى او فراهم ساخته و آنچه كه بايسته است، از زبان پيامبران الهى و به واسطه وحى بيان كرده است. پس راه كمال «علم و عمل» است؛ شناخت آنچه كه بايد عمل كرد و عمل به آنچه كه شناخته مىشود: وَ اَلْعَصْرِ إِنَّ اَلْإِنْسانَ لَفِي خُسْرٍ إِلاَّ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصَّالِحاتِ.... خلاصه آن كه دستورهاى قرآن و پيامبر، روشنترين راه براى كمال آدمى است؛ حركت در بستر عبوديت خداوند و تلاش براى كسب فضايل اخلاقى و پرهيز از رذايل و آنچه كه موجب آلودگى جسم و روح انسان مىشود و... چرا كه: إِنَّ اَللَّهَ يُحِبُّ اَلتَّوَّابِينَ وَ يُحِبُّ اَلْمُتَطَهِّرِينَ؛ خداوند بازگشت كنندگان به سوى او و پاكان را دوست دارد. در فراسوى اين راه، اوج كمال انسان قرار دارد كه همان «لقاءاللَّه» و برخوردارى از سعه وجودى و نعمتهاى بىپايان الهى است: فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ...؛ هيچ كس نمىداند كه پاداش نيكوكارىاش چه نعمت و لذتهاى بىنهايت است كه موجب روشنى دل و ديده مىگردد، (سجده، آيه 17). بنابراين بايستى از وسايط گذشت و به غايات رسيد. تمام عوامل مادى زندگى، وسيلهاى است تا ما را به آن مقصد برساند. زنهار كه در واسطهها بمانيم و آنها را ارزش بدانيم! اگر كسى تمام خانهاش طلا باشد و همه انسانها نيز خدمتگذار او باشند؛ ولى از ايمان و عمل خالى باشد، هيچ ارزش واقعى در او وجود ندارد؛ بلكه سرگرم اعتبارات و فرو رفته در منجلاب ماديات است. پس ارزش واقعى به آن چيزى است كه در درون آدمى شكل گرفته و ملكه او شده است. زندگى پيامبران و اولياى الهى، الگويى روشن براى اين گفتهها است. اميد آن كه ما و شما در مسأله توفيقات الهى، موفق به پيمودن راه كمال شويم.
کد سوال : 40060
موضوع : گنجینه مذهبی>مركزفرهنگي نهاد نما يندگي ولي فقيه در دانشگاهها
پرسش : دانشجويى بيست سالهام كه هيچ علاقهاى به ازدواج ندارم، ولى خانوادهاماصرار به ازدواج دارند. لطفا راهنمايىام كنيد.
پاسخ : ا توجه به سن شما (بيست سال) و با عنايت به موفقيت خانوادگى و تحصيلى شما و عدم تمايل به ازدواج اگر اطمينان داريد كه به گناه و معصيت نمىافتيد، فعلاً فكر ازدواج را از ذهن خود خارج كنيد و به حرفهاى غير منطقى ديگران اعتنا نكنيد. تمام فكر و ذكرتان، بايد صرف تحصيل و درس خواندن و برنامه ريزى جهت موفقيت در دانشگاه باشد و بايد تمام مشكلات را تا آن جايى كه مقدور است - به اميد موفقيت در دانشگاه، تحمل نماييد تا بعد انتخاب و ازدواج خردمندانه و حساب شدهاى داشته باشيد و مانند تمام اعمال در اين امر خطير نيز عمل كنيد در اين مدت هم انشاءالله جو محيط خانوادگى شما به آرامش مىرسد و شما هم با تجربه و دقت بيشترى به اين مسأله فكر خواهيد كرد البته اين كه درس و ازدواج را با هم نمىتوانم انجام دهم درست نيست زيرا درس مانع ازدواج نمىباشد؛ بلكه چه بسا به دليل پديد آمدن آرامش روانى بهتر بتوانيد درس بخوانيد. هم چنين مطالعه كتابهايى كه در سؤال 19 به شما معرفى شده و نيز مراجعه به مراكز مشاوره ازدواج در دانشگاهتان و... مىتواند كمك شايان توجهى به شما بكند. بنابراين توكل به خداوند را فراموش نكنيد و هرگز از رحمت الهى مأيوس نشويد و بدانيد كه خداوند خير خواه بندگانش است و آنان را دوست دارد.
کد سوال : 40061
موضوع : گنجینه مذهبی>مركزفرهنگي نهاد نما يندگي ولي فقيه در دانشگاهها
پرسش : آيا گرفتن فال، دعا نويسى و غيره درست است؟
پاسخ : طالعبينى امرى مردود است ولى تاثير گزارى بر جريان برخى از امور از طريق دعا نويسى يا امور غريبه واقعيت دارد. هر چند در اين رابطه نمىتوان هر ادعايى از هر كسى را پذيرفت. آثار منفى و نامطلوب اين روشها از طريق برخى از دعاها قابل ابطال است. در اين رابطه به حاشيه مفاتيح الجنان يا بحارالانوار ج 95 ص 124 مراجعه فرمائيد.
کد سوال : 40062
موضوع : گنجینه مذهبی>مركزفرهنگي نهاد نما يندگي ولي فقيه در دانشگاهها
پرسش : كسى كه در وضو و غسل و تيمم زياد شك مىكند چه حكمى دارد؟
پاسخ : چنين شخصى بايد به شك خود اعتنا نكند تا از اين حالت نجات يابد در غير اين صورت گذشته از اين كه خلاف تكليف شرعى عمل كرده است مفاسدى را به دنبال خواهد داشت كه ممكن است قابل علاج نباشد.
کد سوال : 40063
موضوع : گنجینه مذهبی>مركزفرهنگي نهاد نما يندگي ولي فقيه در دانشگاهها
پرسش : كلمه (توكل) و (صبر) چندبار در قرآن تكرار شده است؟
پاسخ : ريشه صبر و مشتقات آن 103 بار در قرآن به كار رفته است. ريشه «وكل» (توكل) نيز 70 بار به كار رفته است.